مقام اهل بیت (ع) چنان مقام بزرگی است که بزرگی اش را با عقل و فکر خودمان نمی توانیم درک کنیم. در واقع عظمت خدا است. که در انوار پاک چهارده معصوم (ع) تجلّی کرده است. اگر همۀ انسان ها عقل هایشان را روی هم گذاشته، بخواهند پایۀ بلند این مقام را درک کنند. هرگز نخواهند توانست.
همین قدر باید خوشحال باشیم که خداوند متعالی، این معرفت را به ما داده است که بدانیم آنها در چنان مقام والایی هستند که ما نمی توانیم بفهمیم. اگر این را باور کنیم. خودش کمال است. ( رشته معارف اسلامی)
همان گونه که ذات و صفات خدا برای ما قابل شناخت نیست، صفات اولیای او را نیز نمی توانیم بشناسیم.۱ البته هیچ مخلوقی را نمی توان با خدا مقایسه کرد. چرا که او فوق بی نهایت است. خدا و اولیای او تفاوت بسیاری با هم دارند. آن هم نه تفاوت یک درجه، آن گونه که بعضی فکر می کنند.
نمی توان گفت: وجود، درجاتی دارد که بالاترین درجۀ آن خدا، و یک درجه پایین تر ازآن، وجود پیامبر (ص) است. چرا که فاصلۀ ذات اقدس الهی با شریف ترین و والاترین مخلوقاتش نیز که نور پاک محمد (ص)است، بی نهایت است. فاصلۀ نور مقدّس پیامبر (ص) با ما بی نهایت است. اما فاصلۀ او با خدا نیز نهایت ندارد. خداوند فوق مقام همۀ مخلوقات و از جمله، انوار معصومان (هم) است.
اگر همین اندازه بفهمیم که از درک مقام والای ایشان ناتوانیم، باید خدا را بسیار شاکر باشیم که چنین معرفتی به ما داده است. این حقیقت نیز به برکت تعلیم خود آن ها است. وگرنه به هزاران غرور مبتلا می شدیم. و خیال می کردیم خیلی چیزها را می فهمیم.
درمرتبۀ اول، قرآن به ما فرموده است:
وَمَا أُوتِیتُم مِّن الْعِلْمِ إِلَّا قَلِیلًا. ۲ و جز اندکی از دانش به شما داده نشده است.
و در مرتبۀ بعد، خود اهل بیت (هم) فرموده اند. که مقام ما بسیار بالاتر از آن است. که شما بفهمید. به هر حال، به برکت تعلیم آن هافهمیدیم آن ها در چنان اوجی هستند که اگر ما هزاران سال با تندروترین مرکب ها نیز حرکت کنیم. به آن جا نخواهیم رسید.
ضرورت تلاش برای شناخت امام زمان (عج)از سوی دیگر نباید چنین توهّمی پیش آید که چون نمی توانیم بدان قلۀ رفیع برسیم، پس باید همه چیز را رها کنیم. همان درجه از معرفت که به برکت آموزه ها و راهنمایی های اهل بیت (هم) قابل دستیابی است. آن قدر عظمت دارد که تمام جهان مادّی در برابر آن بی ارزش است.
نمی گویم می توانیم به مقام معصوم (ع) برسیم. امّا همان مقامی که در سایۀ هدایتگری این انوار پاک می توانیم بدان دست یابیم،آن قدر بزرگ است که تمام این جهان با همۀ عظمتش در برابر آن، هیچ بها و ارزشی ندارد. ۳ زیانکارترین مردم یادآوری این حقایق در این جهت می تواند مفید باشد که ارزش عمرمان را بهتر بدانیم.
آیا حیف نیست چنین عمری که می تواند ما را به چنان مقام والایی برساند، برای به دست آوردن یک مشت خشت و گل یا چند پاره آهن صرف شود؟ فرض کنید کسانی که جوانی شان را صرفِ درس خواندن، مدرک گرفتن و یافتن شغلی پردرآمد می کنند. اگر بتوانند سالی یک میلیون تومان ذخیره کنند و پس از بیست سال یک خانۀ بیست میلیون تومانی بخرند. حاصل عمرشان پس از چهل یا پنجاه سال تلاش و دوندگی، یک خانۀ چند خروار خاک و گچ و سیمان و آهن مساوی شده است.
قرآن کریم می فرماید: قُلْ هَلْ نُنَبِّئُکُمْ بِالْأَخْسَرِینَ أَعْمَالًا . الَّذِینَ ضَلَّ سَعْیُهُمْ فِی الْحَیَاهِ الدُّنْیَا وَهُمْ یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ یُحْسِنُونَ صُنْعًا ۵
بگو: آیا به شما خبر دهیم که زیانکارترین {مردم}در کارها چه کسانی هستند؟ آن ها که تلاش هایشان در زندگی دنیا گم و نابودشده است. و با این حال می پندارند که کار نیک انجام می دهند.
کسانی که عمرشان صرف شد تا خوشی ها و زینت های دنیا را به دست آورند. ضرر کرده اند. چرا که هرگز به آن همه زحمت ها، بی خوابی ها، غربت ها و مشکلات زندگی نمی ارزید که در مقابلش یک مشت سنگ و آهن و سیمان و گچ به دست آید.
آری، چنین افرادی زیانکارند؛ اما چرا زیانکارترین افرادند؟!
برای این که وَهُمْ یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ یُحْسِنُونَ صُنْعًا. کسانی که از اوّل می دانند. کار نادرستی را مرتکب می شوند. و سرمایه و پولشان را آگاهانه به دست خودشان آتش می زنند، زیان کرده اند.اما زیانکارترین افراد کسانی اند که نه تنها این آتش زدن سرمایه راخسارت نمی دانند.بلکه آن را هنر و ترقی و افتخار می پندارند.
اینان خیال می کنند با این درس خواندن ها و کارهایی که برای غیر خدا انجام می دهند، خیلی اوج گرفته اند؛ اما ناگهان متوجّه می شوند که همه اش تباه شده است.اینان خسارتی دوچندان دارند.هم سرمایه را از دست داده اند و هم آرزوها و آرمان هایی که داشتند، برباد رفته است.
« هباء منثوراً.گردو غباری پراکنده در هوا »
پنداشتند با این اعمالشان نزد خدا عزیز، و بر اثر این کارها، نور چشم امام زمان (عج) می شوند. اما بعد آشکار شد که نه تنها هیچ کدام از این اعمال پذیرفته نشده، بلکه سقوطشان را نیز در پی داشته است. این، زیان دو چندان است. چرا که می انگارند کارهای خوبی انجام داده اند.اما درخواهند یافت که همه اش ضرر بوده است. اخلاص در پیشگاه امام زمان (عج)اگر آدمی با اختیار خویش می تواند راه درست را برگزیند.
چرا کاری نکند که لحظه لحظۀ عمرش باعث سعادت شود و هر نفس کشیدنش او را بالا ببرد. مگر راه بسته است؟!
همۀ انبیا و اولیا آمده اند تا ما را بدین صراط مستقیم نزدیک کنند. راهی را به ما نشان دهند که با هر گامی در آن، ترقّی کنیم؛ هرنفسی که می کشیم، پرواز کنیم. هر روزی که از ما بگذرد، مقامی را به دست آوریم.فهمیدن این حقیقت، خود نعمتی است که به برکت اهل بیت (ع) نصیب ما شده.
حال که زیانکاری خویش را در کارهای غیرخدایی دریافتیم، باید بیش تر مراقب گفتار و رفتار خود باشیم. نیت ها و کارهایمان را برای خداوند خالص، و این حقیقت را همواره به یکدیگر یادآوری کنیم.
به فرموده قرآن، همۀ ما انسان ها در زیان و خسارتیم.
مگر کسانی از ما که ایمان و عملی خالص داشته باشند و دیگران را نیز به راه حق و حقیقت سفارش کنند:
إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِی خُسْرٍ إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ ۵
سوگند به عصر که انسان ها همه در زیانند. مگر کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند و یکدیگر را به حق و استقامت بر آن سفارش می کنند.
ما که اکنون پایمان لب گور است و این خسارت را به خوبی احساس می کنیم. جا دارد به شما که هنوز در دوران جوانی به سر می برید، یادآوری کنیم تا به مصیبت ما گرفتار نشوید. زودتر خودتان را بیابید و بپایید و نیّت هایتان را خالص کنید.
اگر از امام زمان(عج) دم می زنید، به واقع از روی محبّت و اخلاص باشد. اگر خودتان را خدمت گزار او می شمرید، بکوشید به گونه ای رفتار کنید که او بپذیرد.اگر چنین نکنیم، خسارت دیده ایم. این راه، راهی باز و هموار، و جاده ای روشن و آشکار است؛ اما ما چشمانمان را می بندیم.انگار که نمی دانیم چه باید کرد. مگر انسان به برکت این شب ها و اوقات محترم مقداری به خود بیاید و توجّه یابد که غیر از این اسباب عادی و رفتارهایی که با آن ها انس گرفته ایم، مسائل دیگری نیز در کار است.
فضیلت شبِ نیمه شعبان
شب نیمۀ شعبان، یکی از شب های قدر شمرده می شود. پیامبر اکرم (ص) در روایتی فرموده است:
شب نیمۀ شعبان در حال استراحت بودم که جبرائیل مرا صدا زد. بلند شدم و به قبرستان بقیع رفتم. جبرئیل خطاب به من گفت: ای رسول خدا! می دانی امشب چه شبی است؟ امشب شبی است که اگر کسی از اشقیا باشد و از خدا کمک بخواهد، خدا نامش را ازشمار اشقیا محو می کند و در زمره شهدا می نویسد. امشب شبی اتس که درهای آسمان به روی بندگان باز می شود: باب التوبه،
باب الرضوان باب الإحسان، باب المغفره و … . ۶
قدر امشب را بدانید و آن را به عبادت احیا کنید. ساعات این شب را غنیمت بشمارید. روایات فراوانی درباره اعمال این شب وارد شده است. از جملۀ آن اعمال، صد رکعت نماز با هزار قل هوالله است که در هر رکعت بعد از حمد ۱۰ بار خوانده می شود. شماکه جوانید و انرژی دارید، فرصت را غنیمت بشمارید. کار سختی نیست. مقایسه کنید که اگر امشب، شب امتحان بود و احتمال داشت که فردا در امتحان رد بشوید. آیا حاضر بودید امشب را تا صبح درس بخوانید تا تحصیل یک سالتان هدر نرود؟
به طور قطع ارزش این نماز و دیگر عبادت های امشب، از درس خواندن شب امتحان کم تر نیست. عهد و میثاق با امام زمان (عج).
عزیزان! بیایید فرصت را غنیمت بشماریم و ارتباطمان را با خدا و اولیای او قوی تر کنیم. از خدا بخواهیم توفیق دهد عهد و میثاقی جدّی با امام زمان (عج) ببندیم. بگوییم آقا! ما می خواهیم نوکر و خدمتگزار شما باشیم. به طور جدی می پذیریم که در این راه نقص داریم و لایق نیستیم.اما شما از خدا بخواهید که این لیاقت و توفیق را به ما بدهد تا در راه شما گام برداریم و به گونه ای سیر کنیم که شما بپسندید!
گمان نمی کنم کسی از روی صدق و خلوص قلبی با امام زمان (عج) چنین قراری بگذارد و از همان لحظه، مشمول امدادها وعنایت های ویژه حضرت نشود. با این که خودم لیاقتش را ندارم، ایمان دارم که اگر شما این پیمان را به زبان هم نیاورید، او می شنود و فوراً هم پاسخ می دهد.آنگاه ورق عوض می شود و اگر تا به حال، تاریکی هایی در زندگی ما بود، از همین جا عوض می شود.
هدیه ای که تقدیم امام زمانمان (ارواحناه فداه) می کنیم. باید بهترین سرمایه ها و داریی های ما باشد. برای خدمت به امام زمان (عج) باید بهترین اوقات و سرمایه هایمان را هزینه، و جوانی خویش را در این راه فدا کنیم و لحظه ای از خدمتگزاری و جلب رضایت حضرت غافل نشویم. اگر در همین لحظه، به شما جواز شرفیابی به محضر امام زمان (عج) را عطا کنند.
آیا برای هدیه به حضرت تکه نانی خشکیده یا لباسی وصله دار می برید یا بهترین دارایی خویش را به محضر مقدّسش هدیه می کنید؟!
آنان که می خواهند فرزندانشان را به پیشگاه خداوند متعالی و امام زمان (عج) هدیه کنند. تا افتخار وراثت پیامبران نصیبشان شود،باید بهترین، مستعدترین و پاک سرشت ترین فرزندان خویش را برای این راه برگزینند و در تشویق ایشان از هر راهی بکوشند و ازهیچ مساعدتی برای تربیت و رشد ایشان آن ها فروگذار نکنند.
پی نوشت
(علامه مجلسی، بحارالانوار، ج ۶۷ ، ص ۶۵)
۲٫ اسرا ۱۷
۳ .(ک: قیصری، شرح فصوص الحکم، ص ۱۹۵ )
( ر.ک: قیصری، شرح قصوص الحکم، ص ۱۹۵ )
۴٫ ۱۰۴،کهف ۱۸
۵ . ۲و ۳ .عصر ۱۰۳
۶٫( علامه مجلسی، بحارالانوار، ج ۹۸ ، ص ۴۱۳ ، باب ۳۰ ، ح ۱ )
درباره رشته علوم و معارف اسلامی بیشتر بخوانید.
